Windows kullanıcıları MBR ile genelde karşılaşmazlar. Onun yerine daha çok “Başlangıç” deyimi kullanılır. Linux kullanıcıları ise bu terime daha aşinadır çünkü Linux kurulumlarında MBR’den bahseder. Bu pek bilinmeyen terimi size açıklamak istiyorum çünkü bazen Windows’un açılmamasına sebep olabildiği gibi harddiskinizin tamamen kullanılmaz hale gelmesine de sebep olabilir. Bunların yanında MBR’yi etkili bir şekilde kullanırsanız işletim sistemleriniz arasındaki geçişi oldukça kullanışlı hale getirebilirsiniz.
MBR (Master Boot Record) Nedir?
Size bu konuyu en basit haliyle açıklamaya çalışacağım. MBR harddiskinizin ilk sektörüdür. Bu sektörde bilgisayarınızın adreslemesi bulunur yani hangi bilginin nerede olduğu bir tablo halinde bu bölümdedir. Bu bölümde ufak bir program çalışır ve bu program sayesinde bilgisayarın açılışında yani önyükleme olarak hangi işletim sisteminin seçileceği belirlenir. Tek bir Windows kullanıcıları için direkt olarak kurulu olan Windows başlarken aynı anda hem Windows hem de Linux kullananlar için işletim sistemi seçme ekranı karşınıza gelir.
Kendi açıklamamın yanında Bilişim Terimleri Sözlüğü’ndeki açıklamaya da değinmekte fayda var.
ROM BIOS önyükleme yordamının sonunda, BIOS, sistemdeki ilk disket veya sabit diskin ilk fiziksel kesimini okur ve yürütür. Sabit diskin ilk kesimine ana önyükleme kaydı (veya bazı durumlarda bölüm tablosu ya da ana önyükleme bloğu) adı verilir. Sabit diskin bu kesiminin başında küçük bir program vardır. Bölüm bilgileri veya bölüm tablosu, bu sektörün sonunda saklanır. Bu program, bölüm bilgilerini kullanarak hangi bölümün önyükleme yapılabildiğini belirler (genelde ilk birincil DOS bölümüdür) ve bu bölümü önyüklemeye çalışır.
Bu program, fdisk /mbr komutuyla diske yazılır ve programa genelde ana önyükleme kaydı adı verilir. Tipik çalışma sırasında, Fdisk bu programı yalnızca ana önyükleme kaydı yoksa diske yazar.
NOT: Fdisk /mbr komutu, MBRyi yalnızca BIOS çağrılarını kullanarak sistem sürücüsüne (DISK-0) yeniden yazar. Fdisk /mbr komutunda, DISK-0 dışında bir diskte çalışmak için başka bir sürücü belirleyemezsiniz.
Olası Hatalar
İki adet senaryo üzerinden olası hataları konuşalım.
1. Problem: Bilgisayarımızda hem Windows hem de bir Linux sürümü olduğunu düşünelim ve bilgisayar açılırken Linux tarafından MBR’ye yazılmış olan önyükleme programı ile (örneğin GRUB) işletim sistemini seçtiğimizi varsayalım. Fakat bir gün canımız sıkılır ve Linux’ü silmek isteriz. Windows üzerinden Partition Magic gibi bir programla Linux’ün kurulu olduğu harddisk bölümünü biçimlendirdik diyelim. Daha sonra bilgisayarımızı yeniden başlattığımızda bir bakmışız ki önyükleme programı bir işletim sistemini bulamadığı için açılmıyor. Windows’u da seçemediğimiz için olduğumuz yerde tıkanıveririz.
1. Cevap: Çözüm aslında oldukça basit. Windows’un kurulum CD’sini takarız. Otomatik kurtarmayı seçtikten sonra komut satırı gelene kadar bekleriz. Ardından fixmbr komutunu yazıp enter’a basarız. İşlemi onayladığımız anda MBR tekrar yazılır ve sadece kurulu olan işletim sistemini görür. Böylece bilgisayarımızı yeniden başlattığımız anda sorunsuz bir şekilde Windows açılır.
2. Problem: Bilgisayarımızın harddiskinde bazen hatalı sektörle oluşur ve bu hatalı sektörleri scandisk gibi programlarla onarabiliriz. Fakat eğer bu hatalı sektör sıfırıncı sektörse yani bilgisayarımızın adreslemesi bulunan MBR sektörüyse ne yapacağız?Bu sırada bilgisayar da açılmıyordur.
2. Cevap: Malesef bu durumda harddiski değiştirmekten başka yapabileceğimiz bir şey yok. Bu en kötü senaryoyu da size bir problem olarak sundum çünkü MBR’nin ne kadar ciddi bir konu olduğuna dikkat çekmek istedim.
Windows üzerinden MBR’yi düzenlemek
Bunun için masaüstündeki Bilgisayarım‘a sağ tuşla tıklayın ve Özellikler‘i seçin. Gelişmiş bölümünde Başlangıç ve Kurtarma altındaki Ayarlar‘a tıklayın. Burada başlangıçta açılmasını istediğiniz işletim sistemini seçebilir veya Düzenle diyerek direk metin halinde yazabilirsiniz.
Umarım MBR konusunda sizi biraz olsun aydınlatabilmişimdir. Hiç bir şeye dokunmadığınız sürece bir problem çıkacağını sanmam ama olur da çıkarsa problemin kaynağını bulma yolundaki tahminlerimiz arasına artık MBR’yi de ekleyebilirz ;)
